De Maaswacht en de ‘waterloop’ vormen de basis voor een breder onderzoek naar de wisselwerking tussen mens en natuur. Binnen het onderzoek is bewust afstand genomen van traditioneel efficiëntie- en nuttigheidsdenken, ten gunste van een meer beschouwende en relationele aanpak. Deze experimentele benadering biedt ruimte aan kwetsbare processen en zorgvuldige verkenningen, maar staat soms op gespannen voet met gangbare onderzoeksmethoden.

Maas Lab omvat daarnaast een reeks artistieke residenties, waarbij verschillende kunstenaars en ontwerpers zich een maand lang hebben ondergedompeld in het leven aan de Maas. Het werk dat zij hebben ontwikkeld, varieert van performatieve interventies tot diepgaande observaties van de rivier en haar omgeving.

Belangrijk uitgangspunt van het project is dat de rivier niet alleen een object van studie is, maar als actieve participant wordt beschouwd. Met deze aanpak willen de initiatiefnemers een nieuw ecosysteem van zorg onderzoeken, waarbij er onderlinge verbondenheid is tussen het menselijk welzijn en de gezondheid van de planeet. Voorbeelden van deze experimentele verkenning zijn DAAR, een verzameling objecten die door de rivier is 'geschonken', variërend van plastic afval tot een takje dat door bevers van zijn schors is ontdaan, en Print Book van ontwerper Pichaya Puapoomcharoen. Print Book is een boek dat volledig is gemaakt van natuurlijke materialen afkomstig uit de rivier de Maas of verzameld langs de oevers ervan. De pagina’s vormen op zichzelf een bron van informatie, als aanvulling op de tekst en getekende beelden van de ontwerper. Het boek bevat ook elementen van anderen die een bijdrage hebben geleverd aan het onderzoeksproject en weerspiegelt hiermee de gezamenlijke verkenning van de relatie met de rivier.

Een ander project is Dataflow van kunstenaars David Martens en Martin Simpson. Het is een drijvend apparaat dat een waterrad en een kleine server combineert. Het waterrad wekt de energie op om de server van stroom te voorzien, waardoor deze een kleine website kan hosten. De website deelt gegevens over de rivier, verstrekt informatie over het project en biedt de mogelijkheid om met de rivier te ‘bellen’.